VİOP Vadeli İşlem Sözleşmelerinin kısaltmasıdır. Vadeli işlem sözleşmelerinde öncelikle taraflar arasında bir sözleşme yapılır. Bu sözleşme belirli bir miktarda ve özellikteki emtia, kıymet veya finansal ürünün alım satımı için düzenlenir. Ancak sözleşme gelecekte belirlenen bir tarih için sözleşme tarihinde anlaşılan fiyattan alım ya da satım yükümlüğü getirmektedir.
TĂĽrkiye’de VÄ°OP
DĂĽnyanın birçok ĂĽlkesinde VÄ°OP iĹźlemlerinin yapıldığı borsalar bulunmaktadır. TĂĽrkiye’de ise vadeli iĹźlem ve opsiyon sözleĹźmeleri Borsa Ä°stanbul bĂĽnyesinde iĹźlem görmektedir. 2005 yılında VOB (Vadeli Ä°Ĺźlem ve Opsiyon Borsası A.Ĺž.) 2013 yılında Borsa Ä°stanbul ile birleĹźmiĹźtir. VÄ°OP iĹźlemleri 5 AÄźustos 2013 tarihinden itibaren Borsa Ä°stanbul bĂĽnyesinde yapılmaktadır.
VÄ°OP’ta iĹźlem Yapmak
VÄ°OP’ta alım pozisyonuna ‘long position’ satış pozisyonuna ise ‘short position’ denir. Pozisyonlar piyasa beklentilerine göre oluĹźturur. örneÄźin yĂĽkseliĹź beklentisi olan taraf long position alırken düşüş beklentisi olan short position alır. Yatırımcıları VÄ°OP tercih etme nedeni spot piyasaya göre maliyet avantajıdır. Kaldıraç kullanabilme imkânıyla daha düşük maliyetlerle daha yĂĽksek yatırımlar yapma avantajı sunmasıyla yatırımcıların ilgisini çekmektedir.
VÄ°OP’ta emir nasıl girilir?
Burada üç farklı Pazarı tanımalıyız. Ana Pazar, özel Emir Pazarı ve özel Emir İlan Pazarlarda emir girebiliriz. VİOP toplam 13 tane ana pazardan oluşur. Bu pazarda emirler normal seans ve fiyat sabitleme seanslarında eşleştirilir. Bu pazarların isimlerini bilmeli ve bunlar hakkında yeterli bilgi sahibi olmalısınız. Ana pazarın dışında ise sözleşmelere özel tanımlanan ve ana pazarın dışında kalan daha büyük çaptaki emirlerin işlem gördüğü pazarlar vardır. Sözleşmenin her iki tarafı da belirliyse özel emirler özel Emir Pazarında ancak Borsanın onayı dâhilinde işlem görebilir. Emirler özel Emir İlan Pazarına girilir ve eşleşmeleri halinde Borsanın onayıyla gerçekleştirilmektedir.
