Kakao fiyatları son 3 günde büyük artışa sahne oluyor. 45 yılın en yüksek seviyesine gelen kakao fiyatlarındaki yükselişin ne zaman sona ereceği ise merak konusu. Forex piyasalarında kakao fiyatlarındaki yükseliş takip edilirken sebepleri de sorgulanıyor.
Sadece emtia piyasasında değil, günlük yaşamı da etkileyen kakao fiyatlarındaki yükselişin sebepleri neler? Piyasa ne zaman normal seyrine dönecek?
Kakao’nun Parasal Değeri
Kakaonun emtia piyasasındaki yeri çok özeldir. Bugün mısır, buğday, tahıl gibi gıda ürünlerinden biri olması sebebiyle günlük hayatı da etkileyen bir emtiadır. Bunun da dışında kakao ile altın ve gümüşün de benzer bir özelliği bulunmaktadır. Her ne kadar altın ve gümüş bugün para gibi kıymet görse de kakao da bir zamanlar bu iki emtia gibi para olarak kullanılmıştır.
Aztek ve İnka uygarlıklarında kakao çekirdekleri para olarak kullanılmaktaydı. Uzun süre bu uygarlıkların para birimi olan Kakao, Amerika Birleşik Devletleri’nin kurularak doların tedavüle çıkıldığı ilk dönemlerde de para olarak kullanılıyordu.
1700’lü yılların sonunda 200 kakao çekirdeğinin parasal karşılığı 8 dolar ederindeydi. Bugün kakao çekirdeklerini adet olarak değerlendiremiyoruz. Ancak kakaonun tonu bu yükseliş ile beraber 8 bin doları geçmiş durumda.
Dünyada Kakao Üretimi ve Dezavantajlar
Gana’nın yıllık kakao üretimi 600 bin ton ve Fildişi Sahili’nin ise 1 milyon 400 bin ton olmak üzere yaşanan bu durum yıllık 2 milyon ton kakao çekirdeği üretimini olumsuz etkilemiş durumda. Bu iki ülkenin kakao üretimi ise dünya üretiminin yüzde 59’unu karşılamaktadır. Kaynak
Üçüncü sırada gelen Endonezya’nın ise yüzde 10 payı bulunuyor. Kakao ağacı uygun iklim koşullarında 2 yıl içinde meyve üretebilmektedir. Ancak oldukça dayanıksız olan bu bitki, rüzgar, aşırı yağmur ve aşırı güneşe karşı dayanıksızdır. Ağaçların çürümesi veya meyve verme yetenekleri de körelebilmektedir.
Kötü iklim koşullarının Etkilendiği Fildişi Sahili ve Gana’nın yanı sıra, dünyadaki toplam üretime yüzde 5’er katkı sağlayan Kamerun ve Nijerya’nın da kısmen bu koşullardan etkilendiği hesaba katılırsa, dünyadaki kakao üretiminin yaklaşık yüzde 70’inin risk altında bulunduğunu söylemek yanlış olmaz.
Kakao Fiyatları Neden Yükseliyor?
Kakao fiyatları, kakaonun büyük üretici ülkelerinden Afrika’nın Altın Kumsallar Bölgesi’nde (Gana ve Fildişi Sahili bölgesi) yaşanan olumsuz doğa olaylarından dolayı yükselişe geçti. Ay başında tonu 6 bin doların üzerinde, 1 yıl önce ise 2 bin 400 dolar civarında seyreden kakao emtia fiyatları, bu haftanın başında 8 bin doları geçti.
Kakao fiyatlarındaki yükseliş, aynı zamanda kakaonun gıda hammaddesi olarak kullanıldığı tatlı, pasta, çikolata gibi lüks gıda ürünlerinde de küresel çapta fiyat artışlarına sebep oldu.
Arz alanında yaşanan kötü iklim koşullarının yanı sıra, kakaonun bozulabilen bir ürün olması da fiyat artışlarında etkili oluyor. Çekirdek olarak saklama süresi 1 yılı geçmeyen bir ürün olan kakao, üretimdeki aksaklığın devam etmesi durumunda bir risk oluşturuyor.
Ancak yaşanan aksaklıkla beraber fiyatların yukarı gideceği düşüncesiyle aşırı talep oluşması riski, fiyatların tekrar aşağı yönlü dönüp dönmeyeceği açısından da bir soru işareti olarak karşımızda duruyor.
Kakao Fiyatları Ne Zaman Düşer?
Kakao fiyatlarının ne zaman düşeceği sorusu şu an için net cevabı olmayan bir sorudur. Bu fiyatlardaki artışın sebepleri olan faktörlerin tersine döneceği koşullar altında kakao fiatlarında düşüş görülmesi beklenebilir. Ancak bu koşulların ortadan kalkmadığı bir ortamda, kar realizasyonları yapılması da fiyatların sınırlı bir düşüş göstermesine sebep olabilir.
Kaldı ki pazartesi günü 8 bin 172 dolar seviyesinden fiyatlanan kakao emtia fiyatı, dün (salı günü) 8 bin 027 dolar seviyesine gerileyerek sınırlı bir düşüş gösterdi. Bu düşüş oranı yüzde 1,77 olarak kayıtlara geçti. Burada yapılan sınırlı kar realizasyonlarının devamının gelip gelmeyeceği konusu da forex piyasasının bir diğer sorusu olarak karşımıza çıkıyor.
