Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), 31 Mayıs 2024 tarihinde yayımladığı Finansal İstikrar Raporu’nda zorunlu karşılık (ZK) oranlarındaki artışın, banka bilançoları için maliyet oluşturduğu ve bu durumun mevduat faizlerinde aşağı yönlü bir etkiye sebep olduğunu belirtti.
Raporda, Zorunlu Karşılık oranlarının artırılmasıyla sistemden fazla likiditenin çekilmesinin mevduat faizlerinde likidite kanalından sıkılaştırıcı bir etki yapması beklendiği ifade edildi. Bununla birlikte, Zorunlu Karşılık oranlarındaki artışın banka bilançoları üzerindeki maliyetleri artırması nedeniyle mevduat faizlerinde düşüş gözlendiği de açıklandı.
Makro Finansal İstikrarın Sürdürülmesi
TCMB Başkanı Fatih Karahan, raporda yer alan değerlendirmesinde, “Sıkı para politikası duruşumuz ve makroihtiyati politikalar finansal piyasalara hızlı ve etkili bir şekilde yansımaktadır. Türk lirası kredi faizlerinin geldiği seviye iç talepteki dengelenme sürecine katkı verirken, yabancı para kredilerde son dönemde büyüme göze çarpmaktadır. Yabancı para kredilerin gelecek seyrinin finansal sistemde oluşturabileceği riskleri azaltmak amacıyla bu kredileri de büyüme sınırı düzenlemesine dâhil ettik” sözlerini kullandı.
Bankaların Fiyatlama Stratejileri
TCMB’nin raporunda, Zorunlu Karşılık tutarları ve borçlanma maliyetleri arttıkça Zorunlu Karşılık maliyetinin de arttığı ve bankaların bu maliyeti karşılamak amacıyla kredi faizlerinde yukarı yönlü veya mevduat faizlerinde aşağı yönlü fiyatlama yaptığı vurgulandı. Raporda, “Nitekim, ZK’ların fonlama maliyeti artmasına rağmen bankaların bu ZK’lar için faiz geliri elde etmemesi banka bilançolarında düzenleme kaynaklı maliyetleri artırmış ve 2024 yılı başında mevduat faizlerinde aşağı yönlü baskı izlenmiştir” ifadelerine yer verildi.
KKM ve TL Mevduat İçin ZK Oranı Artışı
Raporda, 23 Mayıs tarihinde revize edilen KKM ve TL mevduat için ZK oran artışı ile birlikte son dönemde ZK tutarının faiz getirili aktifler içindeki payının artmasının beklendiği belirtildi. Ayrıca, KKM bakiyesinin hedef yenileme oranları çerçevesinde azalması ile KKM hesapları için tesis edilen ZK tutarının önümüzdeki dönemde gerileyebileceği ifade edildi.
