Avrupa Birliği’nin, Apple Inc. şirketine App Store kurallarının rekabeti engellediğine inandığı gerekçesiyle yaklaşık 500 milyon euro (539 milyon dolar) tutarında bir antitröst cezası vermeye hazırlandığı bildiriliyor. Financial Times’ın kaynağını açıklamadığı haberine göre, AB, Apple’ın işleyişi üzerindeki sözde baskısıyla ilgili şikayetlerin ardından bu cezayı vermeye kararlı.
Gerekçe Rekabeti Kısıtlayıcı Yönlendirme
Avrupa Komisyonu, 2019’da Spotify Technology SA’nın Apple’ın App Store kuralları nedeniyle aylık abonelik fiyatlarını artırmak zorunda kaldığı iddiasını değerlendirmeye almıştı. Şubat 2023’te resmi bir suç duyurusunda bulunan Komisyon, Apple’ın rekabeti kısıtlayıcı yönlendirme kurallarına odaklanmış ve bu kuralların tüketicilere daha yüksek fiyatlarla karşı karşıya kalmalarına neden olduğunu savunmuştu.
Apple, 2022 başlarında Spotify ve diğer müzik hizmetlerinin abonelik işlemlerini web’e yönlendirmelerine izin vermeye başlamıştı. Bu adım, Apple’ın uygulama içi satın alma işlemlerinden aldığı yüzde 30’luk kesintiyi atlatmalarını sağlamış ve tüketicilere daha fazla fiyatlandırma ve abonelik seçeneği sunmuştu. Ancak Spotify, kısıtlamaların hala devam ettiğini ve yapılan değişikliklerin yetersiz olduğunu savunmuştu.
Apple Daha Önce de Yüksek Cezalar Ödemişti
Apple daha önce de AB’deki vergi kanunlarını deldiği ve İrlanda üzerinden haksız vergi indirimleri aldığı gerekçesiyle 15 milyar dolarlık bir ceza istemiyle davayla karşı karşıya kalmıştı. 13 milyar dolar ceza kesilen Apple cezaya itiraz etmişti ve itirazı kabul edilmişti.
Tim Cook karar sonrası “Bu çıldırtıcı, hayal kırıklığı yaratıcı. Bunun siyasi bir yerden geldiği açık. Hiçbir temeli ve hukuki bir dayanağı yok. Bizim vergi oranımızı ve vergi ödemelerimizi görmek çok kolay. Biz halka dünya çapında aktardık. İsteyen herkes bunlara bakabilir.” ifadelerini kullanırken AB Rekabet Komiseri Margrethe Vestager iddiaları reddetmişti.
Vestager, “Bizim kararımızda kullandığımız rakamları Apple’ın kendilerinden aldık. Ve bazı rakamlar 2011 yılında ABD’deki duruşmalardan geliyor. Eğer varsa bu rakamların çok çok küçük bir kısmı halka açık. Ve bizim soruşturmamız Apple şirketi ile ilgili değil. Apple Uluslararası Satış ve Apple Avrupa Operasyonu’na dönük.” ifadelerini kullanmıştı. Davanın önümüzdeki süreçte tekrar görüleceği bekleniyor.
Fransa’da Kişilik Hakları İhlali ve Rekabet Cezası
Fransa Ulusal Bilişim ve Özgürlükler Komisyonuna (CNIL) sunulan bir rapora göre Apple’ın IOS sürümünde kullanıcı haklarını ihlal eden açıklar sebebiyle de 6 milyon Euro ceza kesilmesini istemişti. France Digitale’in şikayetinde iPhone üreticisi Apple’ın eski işletim sistemi iOS 14’ün AB özel hayatı koruma gerekliliklerine uymadığını iddia etmiş ve soruşturulması gerektiğini öne sürmüştü.
Ayrıca Apple, 2020 yılında rekabet davası kapsamında Fransa’da 1,1 milyar euro para cezasına çarptırılmış ancak itiraz sonrası bu rakam 372 milyon euroya indirilmişti.
Apple’ın telefonun yanında şarj aleti vermemesi sebebiyle Brezilya’da bir maheme tarafından tazminata mahkum bırakılmıştı. Bununla paralel olarak 2024 yılının sonuna kadar Avrupa Birliği’nde tüm telefonların tek tip şarj aleti kullanması gerektiğine dair de bir ihtarı bulunuyor.
