Borsa İstanbul ya da kısaca BIST, Türkiye’de 1985 yılında ilk olarak İstanbul Menkul Kıymetler Borsası adıyla açılan 2013’te ‘Borsa İstanbul’ olan, sermaye piyasasında faaliyet gösteren Türk ve yabancı kaynaklı bankalara, aracı kurumlara saklama ile takas hizmeti verir.
İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (İMKB), Vadeli İşlemler ve Opsiyon Piyasası (VOB) ve İstanbul Altın Borsası (İAB) gibi sermaye piyasasındaki yapıları tek çatı altında toplayan Borsa İstanbul kısaca BİST olarak adlandırılmaktadır. 30 Aralık 2012 tarihinde kurulan BİST 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunun 138. Maddesi uyarınca faaliyete geçmiştir. özel hukuk tüzel kişiliğine sahip olan BİST yetki sahibi olduğu konu ve alanlar için gerekli iç düzenlemeleri yapabilmektedir.
BİST’de Ne Yapılır?
BİST denilince akla hisse senedi alım satımı gelir. Şirketler hisselerini halka arz etme kararı verdiklerinde öncelikle Sermaye Piyasası Kurulundan izin almalıdır. İzin alındıktan sonra hisse senetlerini doğrudan değil aracı kurumlar vasıtasıyla satarlar. Bu noktadan sonra BİST’de işlemler yapılır. Daha iyi anlaşılması adına bir nevi ikinci el hisse satışı BİST’te gerçekleştirilmektedir diyebiliriz. Hisse senetleri kodlarına göre sınıflandırılır ve gün içerisinde ilerleyen saatlerde alım ve satım teklifleri girildikten sonra oluşan fiyattan işlemler gerçekleştirilir.
BİST Endeksleri
BIST endeksleri arasında en önemlisi BIST 100 Endeksidir. Bu endeks Borsa İstanbul Pay Piyasası’nın temel endeksi olarak kabul edilir. BIST 100 endeksinde yer alan firmalar ulusal pazarda, kurumsal ürün pazarında işlem gören firma, yatırım ortaklıklarının hisse senetlerinden oluşmaktadır. Ayrıca BIST 30 ve BIST 50 endekslerine dâhil olan hisseleri de içine almaktadır. BIST 50 endeksi 50 paydan oluşur BIST 30 endeksinde yer alan hisseleri de içerir. BIST 30 Endeksi ise 30 paydan oluşurken BIST 10 endeksi de 10 paydan oluşmaktadır. Elbette bunların dışında başka endeksler de var ancak çok yaygın değiller. BIST değeri olarak genellikle BIST 100 endeksi kabul görmektedir. Günde iki seans düzenleniyor ve BIST değeri bu seansların kapanış sonucuna göre belirlenmektedir. Günlük değeri olarak, ikinci seansın kapanış değeri kabul edilmektedir.
