Bir dönem ara verdikten sonra yeniden Amerika Birleşik Devletleri’nin başkanı olan Donald Trump’ın ilk gününde vereceği kararlar ve mesajlar, dünyanın en çok merak ettiği konuların başında geliyordu. Enerji emtialarından döviz kurlarına, borsalardan ülkelere kadar herkesin merakla beklediği ilk gününü tamamlayan Donald Trump, ilk mesai gününü tamamladı. Yeni Amerikan Başkanı ilk günkü konuşmasında radikal mesajlar vererek kaldığı yerden devam edeceğinin de sinyallerini vermiş oldu.
Donald Trump, vergilerden göç konusuna, enflasyonla mücadeleden af konusuna, yeşil enerjiden sosyal medyaya kadar pek çok konuya değindi ve bazı konularda da radikal taahhütlerde bulundu. İşte Amerika Birleşik Devletleri’nin yeni başkanının geride kalan ilk mesai günü.
Gümrük Vergileri Konusu
Donald Trump hem yaptığı konuşmalarla hem de imzaladığı ilk kararnamelerle ilk gününü hareketli geçirdi. 47’nci ABD Başkanı olarak yeniden Beyaz Saray’a geçen Başkan, Kanada ve Meksika’ya uygulayacağını açıkladığı yüzde 25 ek gümrük vergisi için 1 Şubat’ı işaret etti. Trump’ın Çin’e karşı tutumu da en çok merak edilen konulardan biriydi. Başkan Trump daha önce pek çok kez Panama Kanalı’nın yeniden ABD egemenliği altına gireceğini ve Çin’in Panama Kanalı’ndaki hakimiyetine değinmişti. Ancak bugün Çin için kayda değer bir söz söylemedi. Ancak çinli Sosyal Medya platformu TikTok Trump’ın radarındaydı.
Trump’ın ilk kararnamelerinden biri, TikTok’un ABD’de yasaklanması konusu oldu. Başkan TikTok’un yasaklanmasını erteleyerek şirketin ABD biriminin satışı için süreyi uzattı.
Donald Trump’ın yemin etmesinden bir gün önce de Trump’ın kampanyalarında önemli rol oynayan ve Beyaz Saray’da görev alması beklenen Elon Musk, TikTok’un yasaklanmasının ifade hürriyetini engelleyeceğini savunduğu bir açıklamayı kendi sosyal medya platformu X’te duyurmuştu.
Elon Musk’ın açıklamasında, uzun zamandır Tiktok yasağına karşı olduğunu açıklarken, buna karşın Tiktok’un Amerika’da serbest ancak X’in Çin’de yasak olmasının “dengesiz” olduğunu kaydettiği şu aşıklamayı yaptı;
“Uzun zamandır TikTok yasağına karşıyım çünkü bu ifade özgürlüğüne aykırı. Bununla birlikte, TikTok’un Amerika’da faaliyet göstermesine izin verilirken 𝕏 Çin’de faaliyet göstermesine izin verilmemesi durumu dengesizdir. Bir şeylerin değişmesi gerekiyor.”
Tiktok’un 75 günlüğüne kapatılması masada bekleyen konulardan biriydi. Trump imzaladığı kararnameyle bu yasağın ertelenmesini sağladı. Kararnamede, milyonlarca Amerikalının kullandığı bir platformun aniden kapatılmasının önlendiği ve ulusal güvenliği koruyan ileriye dönük uygun rotanın değerlendirileceği kaydedildi.
Son olarak Trump, önceki döneminde Çin ile yapılan anlaşmaya uyulup uyulmadığının araştırılmasını istedi.
Dış vergilerle alakalı olarak Donald Trump ayrıca bir Dış Gelir Servisi kurulacağını söyledi. “Yabancı devletleri vergilendirerek Amerikalıların gelirinin artırılacağını” daha önce pek çok kez söyleyen yeni Başkan, bu sefer de “Hazinemize yabancı kaynaklardan gelen büyük miktarda para akacak” ifadelerini kullandı. Trump Amerikalıların vergilendirilerek yabancı ülkelerin zenginleştirilmesindense, yabancı ülkelerin vergilendirilerek Amerikalıların zenginleştirileceği söylemini yineledi.
Enflasyonla Mücadele ve Yeşil Enerji
ABD Başkanı, enflasyonla mücadele konusunda Trump’ın acil fiyat düzenlemeleri istediği ve departmanlara ve kurumlara bazı talimatlar verdiği öğrenildi. Trump’ın konut maliyetiyle ilgili olarak ve arzın artırılarak konut fiyatlarının enflasyon üzerindeki etkisinin azalmasını istediği, sağlık harcamalarının düşürülmesi ve enerji fiyatlarının artmasına sebep olan iklim politilalarının ortadan kaldırılması da Trump’ın verdiği talimatlar arasında yer aldı.
Trump’ın konuşmalarından Biden döneminde imzalandığı ve enerji üretimi ile iklim değişikliğiyle mücadele temalı tüm politikaların geri alınacağı başlıkları öne çıkan konular arasındaydı. Trump, enerji üretimi konusunda zorluklar çıkaran tüm yasaları iptal etmeye hazır.
Paris İklim Anlaşması da bu konulardan biri. Çok yakın bir zamanda olmasa da ABD’nin Paris İklim Anlaşması’ndan çekilmesi bekleniyor.
Enerji konusunda 2025’in ilk günlerinde gündeme gelen Grönland konusu da masada olacak. Trump’ın konuşmasında “sondaj yapacağız” sözleri öne çıkarken şimdilik Alaska ve açık denizlerde ABD hakimiyetinde bulunan bölgelerin öne çıkması bekleniyor. Trump, ABD petrol rezervlerinin dolacağını ve enerji ihraç edileceğini kaydetti.
Petrol ve gaz sondajlarının Meksika Körfezi ve Alaska civarında yaygınlaşması beklenirken, Meksika Körfezi’nin adı da Amerika Körfezi olarak değiştiği Başkan tarafından açıklandı.
Enerji fiyatlarını düşürmek için Donald Trump’ın aklındaki ilk faaliyetlerden biri de enerji verimliliğini artırmak için ampullerden beyaz eşyalara kadar enerji verimliliği yüksek ürünlerde vergi indirimi ya da verimli olmayan ürünler için ek vergilerin gündeme alınması bekleniyor.
Trump, rüzgar enerjisine de karşı olduğunu açıkladı. Amerikalı enerji tüketicilerine hizmet etme konusunda başarısızlıklar yaşayan rüzgar enerjisi üreticilerine devasa alanların kiralan masına son verileceğini kaydeden yeni Başkan, “manzaramızı bozuyor” dedi.
Trump’ın enerji konusundaki bir diğer hamlesi de elektrikli araç zorunluluğunu ortadan kaldırmak oldu. Eyalet emisyon muafiyetleri, benzinli araçların satışını sınırlama işlevi görüyordu. Donald Trump, bu muafiyetlerin sonlandırılması için emir verdi.
Günlerce yangınla boğuşan Kalifornia için Trump başkanlık koltuğuna oturmadan önce “beceriksizler yangını söndürmede başarısız oluyor” demişti. Trump’ın Kuzey Kalifornia’dan Güney Kalifornia’ya daha fazla su yönlendirmesi konusunda önceki dönemde başlattığı projeyi yeniden gündeme getirmesi bekleniyor.
Trump Taraftarlarına Af
Donald Trump, 5 yıl önce başkanlık seçimini kaybettiğinde 6 Ocak’ta kongreye baskın yapan taraftarlarını da affetti. 6 Ocak Kongre Baskını olarak bilinen olaylara karışan ve bazılarının ceza aldığı, bazılarınınsa yargılaması devam eden 1600 kişi için af kararnamesi imzaladı.
Trump’ın ilk icraatlerinden biri de böylece taraftarlarını affetmek oldu.
Göç Politikaları ve Sınırların Durumu
ABD Başkanı Trump’ın ilk kararnameleri arasında yasadışı göçle mücadele de yer aldı. Amerika Birleşik Devletleri’nin önümüzdeki dönemlerde hem yasal hem de yasadışı göçlerle ilgili ciddi önleyici tedbirler alması bekleniyor.
Özellikle Meksika sınırında ise ulusal düzeyde acil durum ilan edildi. Trump’ın sözleri arasında silahlı kuvvetlerin sınır güvenliğinde görevlendirileceği vurgusu öne çıkarken Trump’ın ilk başkanlık döneminde başlayan ve yarım kalan ABD-Meksika sınır duvarının da kısa sürede tamamlanması bekleniyor.
Bunun yanı sıra ABD’de doğan çocukların otomatik olarak ABD vatandaşlığı alması uygulamasının da bu dönemde sona erdirilmesi beklentiler arasında yer alıyor. Trump’ın ilk gününde imzaladığı kararnameler arasında bu konunun da bulunduğu öğrenildi.
Donald Trump’ın sözleri arasında “milyonlarca ve milyonlarca suçlu yabancıyı geldikleri yerlere geri gönderme” konusu da öne çıkmıştı. Yakın zamanda ABD’ye yasa dışı yollarla giren kişilerin sınır dışı edilmesi konusu da yakın gelecekte konuşulafak konular arasında sıkça yer alacak gibi görünüyor.
Ayrıca, ABD’de ölüm suçlarına karışan ve karşılaşacak yasadışı göçmenler için idam cezasının da Adalet Bakanlığı tarafından istenecek konular arasına alınması bekleniyor.
ABD’de yasadışı uyuşturucu ticareti ve çeteleşme yapan Meksikalı MS-13 ve Tren de Aragua çeteleri ve diğer Meksikalı gruplar için de terör örgütü tanımlaması yapılması beklentiler arasına girdi. terör tanımı için 1798’de ilan edilen Yabancı Düşmanlar Yasası tekrar gündeme geldi.
Trump’tan İki Cinsiyetli Dünya Mesajı
Donald Trump LGBT konularına olan mesafesiyle tanınan bir lider. İlk günkü konuşmasında da “sadece iki cinsiyet vardır” vurgusu öne çıkan başlıklardan biri oldu. Trump, iki cinsiyet konusunu ABD’nin resmi politikası haline getirmeye hazırlanıyor.
Özellikle Barack Obama döneminde ABD’nin cinsiyet açılımı yapması üzerine giden Trump, biyolojik gerçeklik tanımıyla hareket ederek Biden döneminde başlatılan çeşitlilik, eşitlik ve kapsayıcılık ilkelerine de savaş açan bir karar imzaladı.
Ayrıca Trump, ordunun siyasi ve sosyal teorilere maruz kalmasını engelleyeceğini söyledi. Bu konuda yeni bir emri yakın zamanda imzalayacağını açıkladı.
Ordudan, Kovid-19 aşısı olmayı reddettiği için kovulan personele de af yolda. Trump, aşı karşıtlarının göreve iade edileceğini açıkladı. Başkan ayrıca Dünya Sağlık Örgütü’nden çıkılacağını da açıkladı. Donald Trump, örgütün küresel sağlık krizleriyle başa çıkmakta başarısız olduğunu söyledi.
Beyaz Saray Çalışanlarına Hibrid Çalışma Yok
Beyaz Saray’da Biden döneminde başlatılan uygulamalardan biri de bazı çalışanların evden veya kısmen evden çalışmalarına imkan tanınması olmuştu. Donald Trump tüm çalışanların Beyaz Saray’a gelerek yüz yüze çalışmaya başlamayı emretti. Trump’ın kamuda da aynı kararı vermesi bekleniyor.
Biden döneminde alınan kararla günün erken saatlerinde kamuş çalışanlarının en az yüzde 6’sının ofisten çalışarak geri kalanının evden çalışabilmesine imkan sağlanmıştı.
