2024 yerel seçim sonuçları resmi olmayan rakamlara göre açıklandı. Türkiye’nin son 2 aydır içinde bulunduğu seçim maratonunun tamamlanmasının ardından gözler yeniden ekonomiye çevrildi. Türkiye’nin mücadele etmesi gereken yüksek enflasyon sorununa ilişkin yabancı ekonomistlerden ilk yorumlar gelmeye başladı.
Türkiye’nin önünde seçim beklenmeyen 4 yılın bulunması, siyasetin ekonomiye daha çok yöneleceğine dair yorumlara sebep oldu. Yabancı yatırımcının seçim sonuçlarını nasıl yorumlayacağı da merakla beklenen konulardan biri. Seçimlerden sonra Türkiye’ye yabancı yatırımcı gelir mi sorusunun merak edildiği bu yeni dönemde, yabancı basın ve ekonomistlerin sözlerini derledik.
Dünya Basını Seçimi Nasıl Gördü?
Dünya basınında İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun seçim başarısı geniş yer bulurken seçim sonuçları daha çok ekonomik gidişata bağlandı. Seçmenin Erdoğan’ı cezalandığı ya da ikaz ettiği yönünde yorumların ağırlıkta olduğu dikkati çekiyor.
Bloomberg
Ak Parti’ye olan desteğin tarihin en düşük seviyesinde olduğu Bloomberg’in ana gündem maddesi olarak haberlerinde yerini aldı. Ekrem İmamoğlu’nun bir kez daha İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı seçilmesi de takipçileriyle paylaşıldı.
Reuters
Erdoğan’ın hayal kırıklığına uğradığını yazan Reuters, 2023 zaferinin ardından böyle bir hezimetin beklenmediğini paylaştı. Reuters, muhalefetin yerel seçimlerde beklenenin çok üzerinde oy aldığını ifade etti.
New York Times
Amerika Birleşik Devletleri’nin en çok okunan gazetelerinden New York Times da seçimlere geniş yer verdi. “Seçmenin ekonomik duruma kızgın olduğu”nun altını çizen New York Times, muhalefetin iktidar partisine karşı büyük kazanımlar elde ettiğini vurguladı. Ekrem İmamoğlu için “çok sayıda Türk, potansiyel cumhurbaşkanı olarak görüyor” ifadesini kullanan Amerikan gazetesi, İmamoğlu için “muhalefetin yıldızı” ifadesini kullandı.
The Guardian
İngiltere’nin sembol gazetelerinden The Guardian, iktidar partisi seçmeninin Erdoğan’a sırtını döndüğünü yazıyor. Muhalefet partisinin ezici bir zafer kazandığını belirten The Guardian, Recep Tayyip Erdoğan’ın konuşmasında memnuniyetsizliğinin izlendiğini ifade etti.
Deutsche Welle (DW)
Alman devlet basın organı DW, Ekrem İmamoğlu’na geniş yer ayırdığı analizinde Saraçhane’deki balkon konuşmasını aktarıyor. DW, seçimin kazananının oylarını 10 puandan fazla artıran muhalefet partisi olduğunu ifade ederken, Ekrem İmamoğlu’nun “bir kişinin vesayet dönemi sona erdi” ifadelerini öne çıkardı.
Financial Times
İngiliz ekonomi gazetesi Financial Times, Erdoğan’ın son 20 yıldaki en ağır seçim darbesi aldığını vurguladı. Yerel seçimlerde Erdoğan’ı en çok zorlayan konunun ekonomi olduğunu belirten İngiliz ekonomi gazetesi, Ak Parti’nin güçlü olduğu Orta Anadolu’da seçmenin enflasyona isyan ettiğini ve iktidar partisini cezalandırdığını belirtti.
Yabancı Ekonomistlerin Seçim Yorumları
Yabancı ekonomistlerin görüşleri, yerel seçim sonuçlarının ardından Türkiye’ye yabancı sermayenin girişini değerlendirmesi açısından önemli bulunuyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın konuşmasından ekonomi vurgusu özellikle değerlendirilirken enflasyonla mücadelenin Türkiye’nin ana gündem maddelerinden biri olacağı değerlendiriliyor.
Wolfango Piccoli, Teneo
New York merkezli ekonomi danışmanlık şirketi Toneo’nun eşbaşkanı Wolfango Piccoli, Erdoğan’ın ekonomi yönetimiyle arasına mesafe koyamayacağını ifade etti. Piccoli, “Enflasyonu kontrol altına almak için kamu bütçesi disiplini ve yüksek faiz oranları gerektiğini düşünen Şimşek’in politika programının temel riski, Erdoğan’ın 2024’ün ikinci yarısında asgari ücret ve emekli maaşlarını artırmamakta zorlanacak olması” ifadelerini kullandı.
Piccoli, Türkiye’nin ekonomi yönetiminde radikal bir değişiklik beklemediğini ifade ederken, enflasyonla mücadelenin süreceğini değerlendiriyor.
Moh Siong Sim, Bank of Singapore
Bank of Singapore döviz stratejisti olan Moh Siong Sim, piyasaların “bekle gör” pozisyonunda olduğunu belirtti. “Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yerel seçimlerin ardından ortodoks para politikalarına dönüş yolunda kalıp kalmayacağını görmek” isteyeceğini belirten Sim, seçim öncesinde Merkez Bankası’nın yaptığı 500 baz puanlık faiz artışının da cesaret verici olduğunu vurguladı.
Sim, yabancı yatırımcılar açısından para biriminin daha da istikrar kazanması için faiz artırımlarının devamının gelip gelmeyeceğinin bekleneceğini ifade etti.
Türk Ekonomistlerin Seçim Yorumları
Türkiye’de de pek çok açıdan sürpriz yaşanan seçim sonuçları ekonomistler tarafından masaya yatırılıyor. Yine seçim sonuçlarında ekonomi vurgusu ön plana çıkarken değerlendirmelerde seçim sonuçlarının ikaz ya da cezalandırma olduğu vurgusu yer alıyor.
Dr. Mahfi Eğilmez
İktisatçı Dr. Mahfi Eğilmez, kişisel web sitesi olan “Kendime Yazılar”da seçim sonuçlarını değerlendirirken, “neden CHP kazandı” vurgusunu değil, “neden Ak Parti kaybetti” vurgusunu ön plana çıkarıyor.
Eğilmez’in genel olarak değerlendirilen 8 olası neden sıraladığı yazısının ilk maddesinde, “boş tencerenin deviremeyeceği iktidar yoktur” tezine vurgu yaptı. Ancak diğer yedi maddenin hiçbirinin ilk maddedeki kadar esas neden olmadığını savundu.
İstatistiklerle oy kullanan seçmenin ekonomik yapısını inceleyen Mahfi Eğilmez, kamuda israfın azaltılmaması ve orta sınıfın ezilmesinin buna sebep olduğunu belirtirken, emeklilerin ve ücretli çalışanların iktidarı cezalandırdığını ifade etti. Yazının tamamını okumak için tıklayınız.
Hayri Kozanoğlu
Birgün yazarı iktisatçı Hayri Kozanoğlu da ekonomi mesajını dikkate alan ekonomistlerden. Recep tayyip Erdoğan’ın balkon konuşması öncesinde “piyasaların ekonomi politikasının devam edip etmeyeceği mesajını beklediğine” vurgu yapan Kozanoğlu, Erdoğan’ın konuşmasının ardından beklenen mesajın geldiğini ifade etti.
“Erdoğan ekonomi programının devam edeceği mesajını verdi. Bu, piyasaların istediği mesajdı. Böylece başta döviz (ve) finansal piyasalardaki çalkantıyı azaltmayı umduğu anlaşılıyor” ifadelerini kullanan Hayri Kozanoğlu, “ancak bu politikaların ekonomide durgunluğa yol açma, işsizliği artırma riski de orta yerde duruyor” dedi.
Prof. Dr. Veysel Ulusoy
ENAG kurucusu Prof. Dr. Veysel Ulusoy seçimlere dair sosyal medya hesabı X’te değerlendirmelerde bulundu. “3 haneli enflasyon değişim yarattı” mesajı veren Ulusoy, ardından CHP’nin ulusal gelirinin yüzde 80’den fazlasını kontrol edeceğini yazdı.
Durmuş Yılmaz
Eski Merkez Bankası Başkanı ve İyi Parti milletvekili Durmuş Yılmaz da “boş tencere” mesajı veren ekonomistlerden oldu. Durmuş Yılmaz attığı ikinci bir X postuyla hezimetin yeni değil, 2021’de başladığını ifade etti.
Servet Yıldırım
Ekonomim Gazetesi köşe yazarı Servet Yıldırım, bugünkü köşesinde “Seçim Bitti, Yabancı Yatırımcı Gelir mi” başlığını ve sorusunu irdeliyor.
Geçen hafta yazdığı “Yabancılar neyi bekliyor” yazısına ithafen, “Ekonomistler ise şu anda büyük ölçüde Merkez Bankası’nın para politikası aracılığıyla götürülmeye çalışılan dezenflasyon sürecine diğer kurumların ve politikaların nasıl bir destek vereceğini anlamaya çalışıyorlar” cevabını verdiğini belirten Yıldırım, yabancı yatırımcıyı, “yabancı doğrudan yatırımcı” ve “yabancı portföy yatırımcısı” olarak ikiye ayırıyor.
“Daha kalıcı ve faydalı olan doğrudan yabancı sermaye yatırımları için altyapı ve hukuktan kurumsal yapıya kadar birçok alanda güçlü bir hikâye sunmamız gerekiyor. Türkiye’nin önünde seçimsiz bir dört yıl var. Bunu bir fırsat penceresi haline getirip, gereken adımları atmak ve güçlü bir hikâye yaratmak gerekir” diyen Yıldırım, “Daha kalıcı ve faydalı olan doğrudan yabancı sermaye yatırımları için altyapı ve hukuktan kurumsal yapıya kadar birçok alanda güçlü bir hikâye sunmamız gerekiyor. Türkiye’nin önünde seçimsiz bir dört yıl var. Bunu bir fırsat penceresi haline getirip, gereken adımları atmak ve güçlü bir hikâye yaratmak gerekir” ifadelerini kullandı.
Servet Yıldırım’ın yazısının tamamını okumak için tıklayınız.
Atilla Yeşilada
İntegral FX TV yorumcusu Atilla Yeşilada da seçim sonuçlarına ilişkin olarak bir yorumda bulundu. Cuma günü gerçekleştirilen yayında, seçim sonrasına yönelik olarak söylediği tüm sözlerin arkasında olduğunu ifade etti. Yayını aşağıdan izleyebilirsiniz.
Erdoğan’ın Konuşmasında Ekonomi Mesajları
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan akşam saatlerinde Kısıklı’daki evinden ayrılarak Ankara’ya geçti. Ankara’da Ak Parti binasında partililere hitap eden Erdoğan, ekonomiye yönelik mesajlar da verdi. Erdoğan’ın konuşmalarında özeleştiri tonu hakimken, balkonda sadece eşi Emine Erdoğan’ın bulunması da dikkati çekti.
Erdoğan’ın mesajlarında ekonomi politikalarınınd evam edeceği vurgusu dikkati çekerken, “Ekonomide yol haritamız olan OVP ve 12. kalkınma planımızı bugüne kadar kararlılıkla uyguladık. Enflasyon başta olmak üzere uyguladığımız ekonomi programımızın olumlu sonuçlarını yılın ikinci yarısında görmeye başlayacağız” ifadelerini kullandı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, seçim gündeminden çıkılmasını “en büyük kazanım” olarak değerlendirdi. “Önümüzde hazine değerinde 4 yıldan uzun bir süre var” diyen Recep Tayyip Erdoğan, “bunu hep birlikte en iyi şekilde değerlendireceğiz” ifadelerini kullandı.
Mehmet Şimşek’ten OVP Vurgusu
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek de X hesabından yaptığı açıklamada seçim sonrası OVP’ye devam mesajı verdi. Amacın kalıcı refahın sağlanması ve enflasyonun yeniden tek haneli rakamlara indirilmesi olduğunu söyleyen Mehmet Şimşek, ekonomi politikasının kararlılıkla devam edeceğini ifade etti.
