Hedge, kelime anlamı itibariyle, çit demektir. Çit, risklerden koruma anlamıyla hedging olarak türetilmiştir. Esasında finansal piyasalarda risklerden korunmak anlamı taşır. Ancak hayatın her alanında hedge mekanizmaları karşımıza çıkar. Bu hem finansal piyasalarda hem de günlük yaşamımızda geçerlidir.
Hedging kelimesinin çitten türetilmiş olmasının sebebi, bir arazinin etrafını çitlerle çevirdiğiniz zaman, dışarıdan gelecek risklere karşı arazinizi korumuş olursunuz. Yani dış risklerden arazinizi korursunuz. Finansal piyasalarda hedging de bunun gibi, portföynüzü ve birikiminizi dışarıdan gelen risklere karşı korumaya alır.
Çünkü finansal piyasalarda, ilk amaç kaybetmemektir. Daha sonra kazanmak gelir. Önce varlığınızı korumanız ve ardından kazanmanız gerekecektir. Bu yazıda, Forex’te hedging mekanizmalarının nasıl işlediği ve nasıl uygulanacağına dair bilgiler bulacaksınız. Ancak bu bilgilerin bir kısmını borsada, Viop’ta ve Şirketlerde kullanmanız ve kendinize göre şekillendirmeniz de mümkündür.
Forex’te hedging en çok üzerinde durduğumuz konulardan biri. Çok riskli bir piyasa olmasının yanında, Forex’te hedge etmek için çok fazla seçeneğiniz de bulunuyor. Bu sebeple, Forex piyasalarını doğru kullanırsanız, zararlarınızı minimize edebilir ve bu şekilde avantajlar sağlayabilirsiniz.
Hedging mekanizmasının ortaya çıkışı para piyasalarıyla başladı. Her finansal enstrüman, avantajlarının yanında bazı riskleri de beraberinde getirir. Bu sebeple Forex piyasalarında da hedge yaparken de bir miktar riske girmeniz gerekecektir. Ancak bu daha çok riski dağıtmanız ile alakalıdır.
Aşağıda bazı Forex hedge yöntemlerini bulacaksınız.
Çift Yönlü İşlemlerden Yararlanma
Forex’te piyasaların inişlerinden de çıkışlarından da yararlanabilirsiniz. Bunun için piyasa düşerken satış (sell), piyasa yükselirken alış (buy) emri vermiş olmanız gerekecektir.
Forex piyasalarının vadeli değil de spot bir piyasa olması, size geleceği değil, bugünü, hatta işlem yaptığınız anı satın alma imkanı verir. Bu sebeple geleceğe dönük değil, işlemlerinizi anlık olarak düşünmelisiniz.
Aynı zamanda Forex’i borsadan ayıran önemli bir fark da, bu piyasada şirketlere değil, para birimlerine ve emtialara yatırım yaparsınız. Para birimlerine yatırım yaptığınızda muhtemel işlemleriniz şu şekilde olur;
1 birim X para birimi satarak, 1,2 Y para birimi satın alırsınız. Elinizdeki paranın X para birimi değeri yine 1 olur. 1,2 Y para birimi X para birimine karşı değer kazanarak 1,1 birim X para birimi değerine ulaştığında tekrar tersine bir işlem yaparsınız.
Nirengi noktası olarak X para birimini alıyorsanız, başlangıçta elinizde 1 birim para verken, 2 işlem sonucu elinizdeki para miktarı 1,1’e çıkmıştır. Bu işlem böylece devam eder.
İşte alış ve satıştan para kazanma, para birimlerinde böyle olur. Emtialarda ise biraz daha farklıdır. Çünkü para birimleri arasındaki fiyat farkları daima yukarıya gitmez. Sürekli olarak değişkendir. Ancak emtialarda durum daha belirsizdir.
Emtialarda, emtiaların arz ve talep miktarı fiyatı belirleyen önemli faktörlerdendir.
Örneğin;
+ Petrol dünyada sınırlı kaynaklara sahip olduğu için bir yükseliş eğilimi bulunur.
– Ancak yeşil enerji sistemlerinin yaygınlaşmasından dolayı akaryakıta olan talep azalır, bu sebeple de fiyatı düşer.
+ Fakat petrolden sadece akaryakıt değil, plastik ve asfalt gibi diğer ürünler üretilir, bu sebeple fiyatı yükselir.
– Buna karşın dünyada sürekli olarak plastik tüketiminin azaltılması için çalışmalar yapılır bu sebeple fiyatı düşer.
Yani, petrol fiyatlarının hem yukarı hem de aşağı gitmesini sağlayacak gelişmeleri hemen her gün yaşarız. Bu sebeple petrol fiyatları inişli çıkışlı bir grafik sergiler. Bu faktörlerin yanında bir de üretim miktarı, üretim fiyatları ve petrol çıkaran ülkelerin ve bağlı oldukları OPEC gibi kuruluşların belirledikleri petrol fiyatları da etkili olur.
Dolayısıyla OPEC petrol fiyatlarına zam yaptığı durumda fiyatların yukarı gitmesi sağlanırken, indirim yaptıklarında aşağı yönlü olur.
Hedging yaparken, bu yükseliş ve düşüşlerden yararlanmak üzere çift yönlü işlemler açabilirsiniz. Petrol özelinde, haber analizi, dolayısıyla temel analiz unsurları oldukça önemli olacaktır. Para birimleri için de Merkez Bankası kararlarını dikkatlice takip etmek gerekir.
Sepet Yapma
Sepet yapmak, sadece Forex’te değil, her türlü finansal piyasada hedging yapmak için en etkili yöntemlerden biridir. Sepet yapacağınız ürünleri seçmek ise yine sizin beklentileriniz ve risk algınız dahilinde olmalıdır.
Sadece Forex’te değil, Forex’teki riskinizi borsada ya da yatırım fonlarında başka işlemlere girerek de hedge edebilirsiniz. Yani, platformlar arasında da sepet yapabilirsiniz.
Uzmanların tavsiyesi genel olarak, kendi risk algınıza ve finansal durumunuza bağlı bir şekilde değişmek üzere, bir miktar garanti getirili finansal ürünler de eklemeniz üzerinedir. Örneğin, paranızın yüzde 20’siyle Forex işlemleri yapıyorsanız, Forex’te karşılaşabileceğiniz olası zarar durumuna karşın, geri kalan miktarla, fonlar, borsa ve faizli banka hesapları gibi araçlara dağıtarak, bir tarafta zarara uğramanız durumunda kendinizi garanti altına almaya çalışabilirsiniz. Bu durumda paranızın yüzde 20’sini Forex’e yatıracaksınız. Ancak Forex içi başka hedge mekanizmalarıyla, bu yüzde 20’lik payın tamamını riske atmayacaksınız.
Kaldıraç Sistemini Etkin ve Doğru Kullanma
Kaldıraç sistemi, size hem avantaj sağlayan hem de büyük dezavantajları bulunan bir sistemdir. Türkiye’de regüle edilmiş olan Forex aracı kurumları size 10 katına kadar kaldıraç sağlar. Yani paranızın 10 katına kadar işlem yapmanız mümkündür.
Ancak bu sistem çoğu yatırımcı için büyük bir tehlikeye sebep olur. Parasının tamamıyla pozisyon açan ve bunun yanında 10x kaldıraç kullanan yatırımcılar, terste kaldığı durumda parasının tamamını kaybeder. Hatta stop koymadığı durumda, çok ani bir fiyat hareketinde borçlu kalma riski bile bulunmaktadır.
Ancak kaldıraç sistemini bir hedge mekanizması olarak kullanmak da mümküdür. Bu sistemde, riskli pozisyonlarda kaldıraç kullanmamak bir seçenek olabilir. Ancak 10x kaldıraç kullanmanız durumunda, paranızın yüzde 10’uyla işlem yapmanız bir hedging yöntemidir.
Yine de Forex ürünleri arasında sepet yaparken, bazı ürünlere kaldıraçsız, bazı ürünlere sınırlı kaldıraçla girmeniz de ürünleriniz arasında bir hedge türü olarak kullanılabilir.
Hiçbir parite ya da emtia türünde inişin ya da çıkışın bir garantisi yoktur. Ancak yine de bazı ürünlerdeki yön konusunda daha rahat davranırsınız. Bu rahat davrandığınız ürünler, kaldıraç kullanımı için daha uygun bir ortam sağlar. Yine de paranızın bir kısmını, olası zararları absorbe etmek için ayırmalısınız.
Yedek Akçe Sistemi
Devletler, olası kriz ve afet durumlarında harcamak üzere Merkez Bankalarının karlarından yedek akçe ayırırlar.
Kendi portföyünüzün elde edeceği kazancı bir Merkez Bankası kazancı olarak düşünebilirsiniz. Bu durumda belli periyotlarda, başlangıç paranızı Forex sistemi içinde tutarak, elde ettiğiniz kar rakamlarını yedek akçe olarak ayırmak size çok önemli bir hedge fırsatı sunacaktır.
Bu durumda, hiç beklemediğiniz bir zararı yedek akçenizden karşılayarak portföyünüzü hedge edebilirsiniz.
Stop-Loss Sistemi
Stop Loss aslında hedge türlerinin en önemlisidir. Bir pozisyona girdiğiniz zaman, kazanmayı düşünerek girersiniz. Ancak pozisyona giriş noktanız her zaman doğru olmayabilir. Böyle bir durumda 2 çeşit stop sistemi kullanabilirsiniz.
Bu stop sistemleri, stop loss ve take profit ile iz süren stop olarak ikiye ayrılır.
Stop-loss, zararı durdurmanız ve sınırlı bir zararla pozisyonunuzu sonlandırmanız anlamına gelir. Take profit ise belli bir kar oranının üstüne çıktıktan sonra karınızı realize etmeniz anlamını taşır. İz süren stop ise, pozisyonunuz belli bir seviyenin altına düştüğü zaman pozisyonu sonlandırırken, işleminizin yukarı yönlü olarak devam ettiği takdirde stop seviyesini de otomatik olarak yukarı çeker.
Stop Nedir yazımızdan Stop ürünleri ve kullanımı hakkında daha detaylı bilgi bulabilirsiniz.
