Resesyon, makroekonomide kullanılan bir terimdir. Geleneksel olarak, gayrisafi yurtiçi hasılanın (GSYİH) iki çeyrek veya daha uzun süre negatif büyüme göstermesi sonucu resesyondan bahsedilir. Resesyon gerçekleştiği zaman, ekonomide durgunluk görülür. Ekonominin küçüldüğü bu dönem aynı zamanda stagflasyon riskinin de başladığı dönemdir. Resesyon ile enflasyonun beraber görüldüğü durumlarda stagflasyon ortaya çıkar.
Resesyon döneminin uzun sürmesi durumunda ekonomik çöküş kendini gösterir. Ancak resesyon resmi bir tanım olmadığı için çeşitli şekillerde yorumları mevcuttur.
Resesyon Nasıl Oluşur?
Resesyonun oluşması için fikir birliği yoktur. Ancak bir ülkenin uzun bir süre ekonomik durgunluk yaşaması, normal büyüme hızından daha düşük bir büyüme hızını belli bir periyotta görmesi gibi yorumlar vardır. IMF’ye göre, küçülmenin resesyon olarak değerlendirilmesi için herhangi bir zaman aralığı yoktur.
Temel olarak resesyonun varlığından söz edebilmek için ekonominin durağanlaşması ve bu durumun sürmesi beklenir. Aynı zamanda ekonomisi ihracata dayalı ülkeler için, dış piyasadaki talep düşüşü de resesyona sebep olabilmektedir.
Resesyona Nasıl Girilir?
Resesyona giderken bazı makro ekonomik şartların görülmesi gerekir. Bunlar içerisinde en belirgin olanı ekonomik büyümenin nüfus artış hızının altına inmesidir. Aynı şekilde kişi başına düşen milli gelirin (GSYİH) durması veya gerilemesi de resesyonun nedenleri arasındadır. İşsizliğin bir sebeple artış göstermesi de ekonominin durmasına sebep olacağı için resesyonun sebepleri arasında sayılabilir. Bunların dışında, üretim faaliyetlerinin düşmesi ve ülke içi pazar aktivitelerinde düşüş, yani ekonomik faaliyetlerin durağanlaşması da resesyonun temel sebepleri arasında gösterilir.
Resesyonla Nasıl Mücadele Edilir?
Resesyonla mücadele için devletler bit takım önlemler alırlar. Bu önlemlerin alınmasında başlıca hedef, milli gelirin düşmesinin önlenmesi ve piyasanın canlandırılmasıdır. Bu önlemler alınırken devlet hazinesi üzerindeki yükün artırılması göze alınır. Genel olarak, özel harcamalarda oluşan yetersizliklerin kamu harcamalarıyla telafi edilmesi olarak özetlenebilecek tedbirler görülür.
Milli gelirin düşmesinin önlenmesiyle, vatandaşların alım gücünün belli bir seviyede tutulması, özel sektördeki harcamaların azalmasının önüne geçilerek iç pazarın hareketlendirilmeye çalışılmasıyla resesyon mücadelesi yürütülür.
Kimi zaman kamunun özel sektörden aldığı mal ve hizmet alımlarında da kısıtlamaya gidilmeyerek piyasanın canlılığının koruması sağlanır. Vergilerin azaltılması ile bankacılık sisteminde teşviklerin uygulandığı durumlar da sıklıkla uygulanan resesyonla mücadele unsurlarıdır.
Halk Resesyondan Nasıl Etkilenir?
Resesyon, ülkenin içinde bulunduğu ekonomik bir sıkıntıya verilen isimdir. O ülkede yaşayan insanlar da bireysel olarak bu sıkıntılardan etkilenirler. Resesyon dönemlerinde satışlar düşer ve pazar küçülür. pazarın küçülmesinin sonucu olarak işsizlik rakamlarında artış görülür. Ülkedeki işsiz sayısının artması, makro anlamda, daha az kişinin daha çok kişiye bakması gerektiği anlamına gelirken mikro anlamda ailelerde işsizlik sorunları görülür. Bunun sonucu olarak da hanelerin harcamaları düşer ve mal varlığı, ya da haneye giren paranın fazla olan kısmı, ihtiyaçlar için harcamaya değil, yatırım için ayrılır.
Durum böyle olunca, ekonomiye giren para da her geçen gün azalma eğilimi göstererek resesyonun derinleşmesine sebep olur.
Resesyona Karşı Nasıl Korunulur?
Resesyona karşı korunma yöntemleri, aslında iktisadi olarak nasıl tanımlanırsa tanımlansın, ekonomik krize karşı korunma yöntemleri ile benzerdir. Ekonomik olarak zorlu süreçlerin insanlar üzerinde bazı etkileri olur. Ruhsal bozukluklar genel itibariyle gelecek kaygısı şeklinde kendisini gösterir.
Resesyon dönemlerinde daha fazla insan yatırım araçlarına yöneliyor. Elindeki yerli para cinsinin alternatif araçlarda tutulması veya borsa, viop, forex, emtia gibi araçlarla değerlendirilmesi, ekonomik durumu korumak için en sık başvurulan yöntemlerdir.
Bunların dışında, bireysel emeklilik sistemleri ve acil durum fonları da yine ekonomik bunalım dönemlerinde sıklıkla yöneldiğimiz alternatif yöntemlerdir.
Resesyon Bitince Ne Olur?
Resesyon döneminin sona ermesi, iki şekilde gerçekleşir. Bunlardan biri olumlu, biri de olumsuz bir sonuçtur. Olumlu senaryoda piyasaya sıcak para girişi veya siyasi olarak düzelen ortamdan kaynaklanıyor olabilir. Piyasaya yeniden güven duyulması, insanların harcamalarını kısmadan ve gelecek kaygısı duymadan harcama yapmalarına olanak sağlar.
Resesyon dönemleri ne kadar yıkıcı olsa da resesyondan sonra piyasaların aldığı bir rahat nefes ile genellikle kişi başı düşen milli gelirde yükselme görülür. Piyasaların yeniden güven vermesi sebebiyle daha fazla iş yapılması gerekir ve bu da istihdamın artmasına yönelik olumlu yansımalara sebep olur.
Resesyon dönemlerinin ardından, daha olumsuz bir tablo görülüyorsa, bu da ekonomik krizin derinleşmesi veya stagflasyon olarak kendisini gösterebilir. Stagflasyon ortamında işsizlik rakamlarının iyice artması ve piyasa faaliyetlerinin tamamen durması beklenir ki böyle bir durumda net olarak ekonomik krizin içinde bulunulduğunu söyleyebiliriz.
Ekonomik kriz ortamlarından çıkış için de kamu harcamalarında kemer sıkma politikaları uygulanabilir. IMF, ekonomik krizde bulunan ülkelerin para ve piyasa rejimlerini düzenlemek ve krizden kurtuluş için ‘acı reçeteler’ sunmakta, borç alınan sıcak para ile ekonomik krizden kurtulmaya çalışıulmaktadır.
