Temettü emekliliği, borsada yatırım yapan uzun vadeli yatırımcıların ilgi gösterdiği bir terimdir. Gerçekte böyle bir emeklilik çeşidi yoktur. Ancak temettü hisselerine yapılacak yatırımlar ile, geleceğe dönük olarak o hisse senetlerinin vereceği temettüleri emekli maaşı alır gibi almak için yapılan planlamaya denir.
Temettü hisseleri, düzenli olarak temettü ödemesi yapan hisse senetlerine verilen bir isimdir. Temettü emekliliği ise bu hisse senetlerinde yatırım yapmak ile alakalıdır. Ancak bunun için kabul görmüş bazı kriterler vardır. Yani, bir hisse alarak temettü emekliliği beklemek yanlış bir tavır olacaktır.
Aşağıda temettü emeklisi olabilmek için bazı yöntemler bulunuyor. Bu yöntemler, ileride emekli maaşı alır gibi temettü emeklisi olmanız için yol gösterici olabilir.
Düzenli Birikim
Temettü emeklisi olabilmek için ilk şart düzenli birikimdir. Sabit ve yüklü bir parayla borsaya girmektense, düzenli olarak, tercihen her ay belli bir bütçeyi borsaya ayırmak ve bu parayla da borsada temettü verimliliği yüksek şirketleri tercih etmek en önemli kriterdir.
Bu kriter için özellikle ülkemiz gibi enflasyon oranı yüksek bir ülkede, yıllık belli bir miktar para yerine aylık gelirin belli bir yüzdesiyle borsaya girmek daha da önem taşır. Örneğin, her ay 5000 lira yatırılan bir borsa, enflasyondan etkilenen şirket karlılıkları da hesaba katılınca düzenli olarak kayıp yaşayacaktır. Bu sebeple bunu aylık gelirin bir kısmını dikkate alarak yapmak daha etkili olacaktır. Veya belli bir şirketin belli bir sayıda hisse senedi olarak da yapılabilir. Ancak bunun için bir sonraki maddeyi de dikkate almak gerekecektir; Dağıtım.
Dağıtım
Borsa’da seçilecek hisse senetlerinin sadece bir sektörden veya sadece bir hisse senedine yapılmaması büyük önem taşır. Bu sizin için bir emniyet görevi görecektir. Dönem dönem bazı şirketler veya bazı sektörler zor zamanlar geçirebilir. Bunun için temettü verimliliği yüksek bir tek hisse senedine yatırım yapmaktansa, sektörlere ayırarak “sepeti büyütmek” daha da önemlidir.
Bu sizin için bir emniyet görevi görecektir. Bazı yıllar düşük oranda artış gösteren hisse senetleri sizin için faydalı olmayabilir ancak uzun vadeli düşünmek gerekiyor. Uzun vadeli düşünürken de 20 yıl 30 yıl sonraki performans için bugünden mantıklı yatırımlar yapmak gerekiyor. Bir önceki maddenin sonunda “belli bir adet hisse senedi almak” konusunda, yıllar içinde uzun kaldığını düşündüğünüz hisse senetlerine daha çok ağırlık vererek yükseliş zamanlarında daha fazla temettü gelirinden yararlanmanız mümkündür. Ancak bunun için de şirketlerin karlılık oranlarını iyi takip etmeli, önündeki risk ve fırsatları da değerlendirmelisiniz.
Seçeceğiniz hisselerde, mutlaka sektörlere göre dağıtım yaparak mümkün olduğunca portföyünüzü çeşitlendirmelisiniz. Aynı zamanda bu hisse senetlerinin geleneksel olarak temettü tarihleri arasında da belli bir zaman farkı bulunması, temettü emekliliği için işinize yarayacaktır. Zira, temettü emeklisi olmak istediğiniz zaman bir anda toplu bir temettü ödemesinden ziyade zamana yayılmış ödemeler almayı amaçlıyor olmalısınız.
Kartopu Etkisi
Kartopu etkisi aslında sizin pasif birikim yaptığınız bir yntemdir. Yıllar içinde aldığınız temettü ödemeleriyle yine aynı hisse senedine yatırmanız durumunda hisse senedi sayısını artırmanıza kartopu etkisi denmektedir. Örneğin yüzde 10 temettü ödeyen bir hisse senedinden temettü tarihinde elinizde 100 adet olduğunu varsayalım. Temettü ödeme gününde bu hisse senedinden 11 tane daha hisse senedi alabileceksiniz.
Yüzde 10 temettü ödeyen bu hisse senedinin fiyatı o gün yüzde 10 düşüş gösterecektir ve bu parayı nakit olarak alacaksınız. Dolayısıyla bu parayla 11 adet daha hisse senedi alabilirsiniz. Bu durumda bir gün önce elinizde 100 tane hisse senedi olurken ertesi gün hiçbir ek masraf yapmadan 111 hisse senedi sahibi olursunuz. Bu süreç yıllar içinde bu şekilde devam edince, 30 yıl içinde sadece birikim yaparak örneğin 3000 adet hisse senedi alabilirken, kartopu etkisiyle yaklaşık 3330 hisse senedi sahibi olabilirsiniz.
Bu hesaplama tamamen afakidir. Bu daha fazla veya daha az olabilir. Hisse senedinin dönemsel performansına bağlı olabilir. Temel analiz ve teknik analizle de hisse senedi alacağınız noktaları iyi belirlemeniz ve hisse senetlerini en uygun alma döneminde almanız size daha fazla kazanç sağlaması olasıdır.
Yıllık Takip
Alacağınız veya aldığınız hisse senetlerinin temettü verimliliğini yıllık olarak kontrol etmeniz de menfaatinize olacaktır. Örneğin 20 yıldır temettü dağıtan ve yüksek temettü verimliliği olan bir şirket, bir yıl temettü ödememe kararı alabilir. Bu durumda bu şirketten o yıllık vazgeçerek onun yerine temettü ödeyen başka bir şirkete yönelmeniz gerekebilir.
Yine aynı şekilde, her yıl yüksek temettü ödeyen şirketiniz, bir yıl çok düşük temettü ödeme kararı alabilir. Veya bir yıl kar elde edememiş veya konsolide karlılığı temettü ödemek için yeterli olmamış olabilir. Bu gibi durumlarda tercihlerinizi değiştirerek şirket değiştirmeyi düşünebilirsiniz.
Yıllık takip, özellikle temettü emekliliğini düşündüğünüz tarihe yakın bir zamanda veya emekli olmak istediğiniz bir zamanda çok daha büyük önem taşır. Çünkü “emekli maaşı gibi” alacağınız paranızı takip etmeniz gerekir. Bu sebeple şirketlerin karlılık oranları dolayısıyla temettü potansiyelini takip ederek bu potansiyelin gerçekleşip gerçekleşmediğini takip etmeniz önerilmektedir.
