Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) 11 Haziran 1930 tarihinde kabul edilen yasa tasarısı ve 30 Haziran 1930 Tarihli Resmi Gazetede 1715 sayılı kanun ile ‘Türk Parasının istikrarının sağlanması amacıyla’ kurularak, farklı kurum ve kuruluşlarca yürütülen işlevlerin tek elde toplanmasını takiben 3 Ekim 1931 tarihinde faaliyete geçmiştir.
TCMB Nedir?
TCMB, Türk Lirası’nın değeri üzerinde belirleyiciliği en yüksek kurumdur. TCMB’nin diğer ülke merkez bankaları gibi nihai amacı fiyat istikrarını korumaktır. Bununla birlikte TCMB, 2008 krizi sonrasında finansal istikrarı da gözetecek politikalar geliştirmektedir.
2001 krizi TCMB açısından önemli bir dönüm noktası olmuştur. Kriz sonrasında TCMB’nin bağımsızlığı ile ilgili çalışmalar yapılmış ve hükumetlerin yönetiminden uzak bir yapı oluşturulmuştur.
TCMB’nin Amacı
TCMB’nin kullandığı politika araçlarının içeriğinden öte amacı ve sonuçlarını irdelemek daha doğru olabilir. İlerleyen bültenlerde politika araçları tek tek açıklanabilir. Yatırımcı için önemli olan nokta TCMB’nin hamlesini anlayabilmektir. Genel olarak 2 noktadan bakılabilir. İlki Türk Lirası’nda sıkılaştırma politikası ya da tam tersi durum olan gevşek politikadır. Sıkılaştırmadan söz ediyorsak piyasada Türk Lirası miktarının azaltılmasını anlayabiliriz. Bu durumda TL değer kazanacaktır. Gevşek para politikası uygulamalarında ise TL’nin değer kaybettiği gözlemlenebilecektir. 2. nokta ise faiz uygulamalarıdır. TCMB’nin günümüzde kullandığı en önemli faiz oranı Politika Faizidir. Politika faizinde yaşanacak artış Yurt Dışından döviz girişi sağlamaktadır ve Türk Lirasının değerlenmesi beklenmektedir. Faizlerdeki düşüş ise Türk Lirası’nın değerini düşürebilmektedir. Merkez Bankası kararları, sonuçları itibariyle son derece önemlidir. Grafik 29 Ocak 2014 Saat 00.00’daki Merkez Bankası Toplantısındaki faiz kararını göstermektedir. Toplantıda Politika Faizi %4,5’den %10’a yükselmiştir. Bu artış ile USDTRY 797 pips düşmüştür.
