Deflasyon, enflasyonun tersi durumu ifade etmek için kullanılan bir ekonomi terimidir. Deflasyonun bulunduğu ekonomilerde enflasyonun tam tersi bir durum görülerek fiyatlar aşağı doğru değişir. Nasıl ki enflasyondan bahsederken fiyatlarda bir artıştan söz ediyorsak, deflasyonlarda da fiyatların aşağı doğru gerçekleştirdiği bir hareketten bahsederiz.
Deflasyonlarda fiyatlar sürekli olarak düşüş gösterdiği için iyi bir durum olarak algılansa da aslında enflasyondan daha tehlikeli bir durumu ifade eder. Hatta bir miktar enflasyon ekonomilerin düzenli işlemesi için gerekli bir durumken deflasyon ekonomik durgunluğa ve pek çok soruna sebep olabilir.
Deflasyon, genel itibariyle dezenflasyonla da karıştırılan bir kavramdır.
Deflasyon Ekonomiler İçin Sakıncalı mı?
Deflasyon ekonomiler için sakıncalı bir durumdur. Ekonomide durgunluğa sebep olan deflasyon, insanların para harcamasının da önünde büyük bir engel olarak görülür. Deflasyonda bulunan ülkeler, bu durumdan kurtulabilmek için enflasyonun oluşması için para politikalarında değişiklik yaparlar. Ancak deflasyonun birden fazla sebebi olabilir. Bu sebeple deflasyondan çıkabilmek için ekonomi yönetimlerinin atacağı adımlar büyük önem taşımaktadır.
Deflasyonlu ekonomilerde insanların genel davranışı para harcamamak üzerine olur. Bu durumda insanlar acil ve hayati ihtiyaçları için para harcarken, acil olmayan ihtiyaçları için fiyatların iyice düşmesini beklerler. Bu durumda ürünler satılamaz ve fiyatlar iyice düşme eğiliminde olur. Orta ve uzun vadede ürünlerin satılamamasından dolayı üretim ve istihdam sekteye uğrar. Bu durumda işsizliğin artması ve ekonomik istikrarsızlık baş gösterir.
Deflasyonun Sebepleri Nelerdir?
Deflasyonun pek çok sebebi olabilir. Bu sebeplerin başında, arz talep dengesi gelir. Talepten fazla arzın oluşması durumunda piyaslarda mal bolluğu oluşur. Bu stok fazlası zaman içinde rekabeti,n artmasına ve fiyatların artmasına sebep olur.
Bu durumda ülkenin talep fazlası malı ihraç etmesi gerekir, ancak bunun için de ülkenin para biriminin değerini düşürmek icap eder. Dolayısıyla bu ürünler pazar bulmakta zorlanır. Ancak bu durumun gerçekleşmesi durumunda ülkede bir döviz bolluğuna da sebep olabilir. Döviz bolluğunun oluşması da yerel para biriminin fiyatının artmasına sebep olur. Bu da deflasyondan çıkışın önünde bir engel oluşturabilir. Çünkü para birimi döviz karşısında değerlendikçe bu da enflasyon üzerinde bir baskıya sebep olarak iyice düşmesine sebep olabilir.
Deflasyonun bir başka sebebi de üretim maliyetlerinin düşüşü olarak gösterilebilir. Ülkenin temel gelir kaynakları olan ürünlerde teknolojik gelişmeler, daha ucuza mal edilmesine sebep olur ve bu da deflasyon olarak kendini gösterir.
Deflasyondan Nasıl Çıkılır?
Deflasyondan kurtulmak çoğu durumda ve özellikle geçici oluşan bir durum değilse yüksek enflasyondan çıkmaktan çok daha zor bir durumdur.
Para politikalarında deflasyonla mücadele için özel tedbirler alınır. Ülkenin para biriminin kasıtlı olarak zayıflatılması, çeşitli vergilerle düşen maliyetin yükseltilmesi ve istihdamın artırılmasına yönelik çeşitli çalışmalar deflasyondan kurtuylmak için hükümetlerin ve merkez bankalarının alacağı ek tedbirlerdendir.
Japonya, yakın zamanda deflasyondan kurtulmayı beklemektedir. İlgili haber için aşağıdaki bağlantıyı kullanabilirsiniz.
Deflasyonlu Para Birimi Forex’te Nasıl Bir Etkiye Sebep Olur?
Ekonomisi deflasyonda bulunan bir ülkenin para birimi, forex piyasalarında en riskli işlemlerin başında gelir. Çünkü deflasyondan çıkmaya çalışan bir ülke, para politikalarına fazlaca müdahalede bulunabilir. Bu da dönem dönem para biriminin değerinin düşmesine ve yükselmesine sebep olur. Bu sebeple deflasyonu olan bir para birimi üzerinde forex işlemi yapıyorsanız bu işlemlerinizi dikkatle takip etmelisiniz. Özellikle ülkenin aldığı ekonomi kararlarını, istihdam ve enflasyon verilerini, merkez bankasından alınacak veya işaret edilen kararları iyi analiz etmeli ve erken reaksiyon göstermeli.
Deflasyonu olan para birimi, herhangi bir müdahale olmadığı takdirde diğer para birimlerine karşı istikrarlı bir şekilde değer kazanır. Bu sebeple forex piyasalarında risk iştahını kabartabilir. Yukarıdaki etki ve reisklerin farkında olarak bu para birimleriyle işlemler yapmak gerekmektedir.
Deflasyonun Enflasyondan Farkı Nedir?
Deflasyonla enflasyon tam zıt anlamları ihtiva ederler. Enflasyon, ülke ekonomisini belirleyen fiyatların düzenli olarak belli bir oranda artışını ifade ederken deflasyon ise tam tersi anlamda sürekli bir düşüşü ifade eder.
Enflasyon hakkında daha detaylı bilgi için aşağıdaki yazıyı okuyabilirsiniz.
Deflasyonla Dezenfasyon Arasındaki Fark Nedir?
Deflasyon fiyatların sürekli olarak düşüşünü ifade eden bir ekonomi terimidir. Dezenflasyon ise fiyatların artış hızının düşüşü anlamına gelir. Dezenflasyon teriminde fiyatlardaki artış hızının düşüşünden bahsedilirken yaygın inanış, fiyatların düşeceği yöndedir. Halbuki fiyatlar her ay yüzde 5 artarken, bu artış hızının yüzde 2’ye düşmesi dezenflasyonla ifade edilir. Fiyatlar artmaya devam etmektedir ancak eski hızının gerisinde kalmıştır.
Bu durumda geçen ay 100 lira olan bir ürünün fiyatının 105 lira yerine 102 lira olmasını dezenflasyonla açıklarız. Ürünün fiyatının 98 liraya düşmesini ise deflasyonla açıklarız.
Deflasyon hakkında daha detaylı bilgi için aşağıdaki yazıyı okuyabilirsiniz.
