Temmuz ayı yaklaşırken yüksek enflasyonun da etkisiyle maaşlı çalışanların alım gücünün düşüklüğü sebebiyle özel sektör çalışanlarının maaş beklentisi sebebiyle ara zam yapılıp yapılmayacağı konusu tartışılıyor.
Hükümet kanadından gelen enflasyonu tetikleyeceği endişesi sebebiyle asgari ücretlere zam yapılmayacağının açıklanması dar gelirli vatandaşları üzerken, bazı iş yerlerinde ara zam yapılma beklentisi ise sürüyor.
Enflasyonda baz etkisi sebebiyle yıllık enflasyonun Haziran ayından itibare düşmesi beklenirken, en son Ocak ayında zam alan çalışanlar için durum aynı değil. TÜİK’in açıkladığı rakamlara göre Ocak ayından bu yana 5 ayda gerçekleşen yüzde 22,72 oranında enflasyon, Haziran ayında 6 aylık olarak yüzde 25’in üzerine çıkması bekleniyor. Bu da son zammın ardından maaşların alım gücünün 4’te 1’e düşmesi anlamına geliyor. 5 aylık enflasyon İstanbul Ticaret Odası’nın verilerine göre yüzde 25,4 olurken, Türk-İş ise yüzde 31,4 hesaplıyor. Bu da sendikaların zam ısrarında etkili oluyor.
Asgari Ücret Zammı Olacak mı?
Haziran ayının en çok tartışılan konuları Temmuz ayında gelecek yeni vergiler olurken asgari ücret tartışması şimdilik çok daha sınırlı kalıyor. Mahfi Eğilmez, İris Cibre ve Özgür Demirtaş gibi ekonomistler asgari ücret zammının enflasyonu etkileme açısından dördüncü sırada yer aldığını söylerken, Temmuz ayında açıklanacak yeni vergi paketleriyle alakalı da belirsizlikler sürüyor.
Asgari ücrete yıl başından beri ara zam yapılmayacağı vurgusu, asgari ücret zammının gerçekleşmeyeceği yönünde genel bir kanaat oluşmasını sağladı.
Özel Sektörler Ara Zam Yapar mı?
Ancak özel sektörlerde durum aynı değil. Hükümet asgari ücrete zam yapmasa bile, şirketler çalışanlarının hayat kalitesini artırmak amacıyla zam yapma kararı alabilirler.
Bloomberg HT’nin haberine göre özel sektörde bazı şirketler ara zam yapmayı düşünürken şirketlerin 3’te 2’si ara zam yapmayı düşünmüyor. Buna göre özel sektörde çalışanların yaklaşık yüzde 33’ü ara zam alabilirler.
Asgari ücretli çalışanların da ara zam alması çalıştıkları şirketlerin alacağı karara bağlı olurken, asgari ücrete zam yapılmaması durumunda bu çalışanların maaşlarının asgari ücretten fazla olması gerekiyor.
Özel Sektörün Zam Yapması Enflasyonu Etkiler mi?
Memur ve memur emeklilerinin enflasyon farkı alacak olması sebebiyle asgari ücretliler ve diğer özel sektör çalışanlarının da zam beklentisi bulunuyor. Ancak özel sektörün, hükümetin alacağı karar her ne olursa olsun maaş zammı yapma ya da yapmama gibi bir karar alması mümkün. Sadece maaşların asgari ücretin altına düşmemesi şartıyla şirketler zam yapma kararı alabilirler.
Ekonomistlerin görüşlerine göre tüm ülkede zam yapılması, enflasyonu etkileme açısından dördüncü sırada yer alıyor. Özel sektörde bazı şirketlerin ara zam yapması, bu hesapla enflasyonu etkileme açısından daha düşük sıralarda yer alır. Ayrıca bunun bir ilan şeklinde olmaması ve ülkenin tamamında gerçekleşmemesi sebebiyle genel fiyatlarda ücret artışına paralel bir fiyat artışına sebep olması beklenmiyor.
