Forex piyasaları, kaldıraç kullanabileceğiniz dünyanın en büyük piyasalarından biridir. Dünyanın her yerinden yatırımcıların güçlü bir hacim oluşturduğu Forex piyasalarında paranızın 10 katına kadar işlem yapabilirsiniz.
Forex piyasalarında kaldıraç kullanımı, piyasada yapılan işlemi hem avantajlı hem de dezavantajlı bir hale getirir. Forex’e cazibe katan bu özellik, dikkatli kullanılmadığında bir felakete sebep olabilir.
Dünyada hemen hemen her ülkenin forex piyasalarında işlem yapılması için kendine has kuralları bulunur. Bu kurallar çerçevesinde yatırımcılar uluslararası piyasalarda işlem yapabilirler. Forex, dünyadaki dört büyük finans merkezi üzerinden açılan işlemlerle yönlenir ancak belli bir merkezi ya da sahipliği yoktur.
Kaldıraç Nedir?
Kaldıraç, Türkiye’deki kurallara göre yatırılan teminat tutarının 10 katına kadar işlem yapılmasına olanak sağlayan, finansal piyasalarda sıklıkla kullanılan bir finansal enstrümandır.
Forex kaldıracın avantajı, para kazandığınızda 10 kat fazla kar elde edebilmenizdir. Dezavantajı ise yine, kaybedeceğiniz zaman zararınızın da 10 kat büyümesidir. Bu sebeple dikkatli kullanılarak pozisyona girilmesi gerekir.
Türkiye’deki mevzuatlar gereği maksimum 10x kaldıraç kullanabilirsiniz. Daha düşük bir kaldıraç oranı kullanmak isterseniz forex işlemi gerçekleştirdiğiniz aracı kurumda bulunan yatırım danışmanınızla görüşerek kaldıraç oranını düşürmek istediğinizi söyleyebilirsiniz. Yatırım danışmanınız kaldıraç oranınızı istediğiniz kadar indirebilecektir.
Kaldıraç oranı konusundaki sorularınızı İntegral Yatırım‘dan bir Forex uzmanına danışabilirsiniz.
Kaldıracın Avantajları
Kaldıraç kullanmanın pek çok avantajı ve dezavantajı vardır. Avantajları içinde sayabileceğimiz en önemli özelliği, kazancınızı katlamasıdır.
1- Yüksek ücretli bir kontrata daha düşük teminat tutarlarıyla işleme başlayabilirsiniz. Örneğin, işleme gireceğiniz 1 lot emtianın fiyatı 4000 dolarsa, 400 dolarla bu işlemi açabilmeniz mümkündür.
2- Paranızı çeşitli ürünlere ayırabilirsiniz. Örneğin 1000 dolarla girdiğiniz Forex piyasasında, ortalama 200 dolarlık 5 ayrı işlem yapabilirsiniz. Böylece riskinizi dağıtmış olursunuz. Ancak tavsiye edilen şekli, yedek olarak düşüşlerde kullanılmak üzere kenarda bakiye bekletmektir. Paranızın tamamını bir işlemde kullanırsanız margin call riskiniz bulunur.
3- Kaldıraç kullanmanın bir diğer avantajı da jeopolitik riskler veya olağan dışı durumlar ortaya çıktığında kendisini gösterir. Bazı jeopolitik riskler ve alışılmadık iklim değişiklikleri bazı emtialarda hızlı bir yükselişi tetikler. Risk faktörü ortadan kalkınca fiyatlar düşüşe geçer. Bu aynı zamanda bir dezavantajı da beraberinde getirir. Ancak doğru zamanda doğru bir pozisyonda çift yönlü işlemlerden de yararlanabilirsiniz.
4- Çift yönlü işlemlerde kullanılabiliyor olması kaldıraç kullanmanın bir diğer avantajıdır. Yani yükselişlerde de düşüşlerde de kaldıraç kullanmanız mümkündür.
Kaldıraç Dezavantajları
Yukarıdaki avantajların dezavantaj karşılıkları da bulunuyor. Kaldıraç kullanırken kaldıraç oranı kadar kazanç sağlamanın yanı sıra, aynı oranda kayıp yaşamanız da olasıdır.
1- Fiyatı yüksek olan kontratların fiyat adımları da büyük olur. Pips adı verilen bu fiyat adımları, ürünün fiyatıyla doğrudan ilişkilidir. Örneğin 4000 dolar olan bir ürünün fiyat hareketi 1 dolar olabilir. Yani fiyat, cent bazında değil, 1 dolarlık adımlarla düşer veya yükselir. Dolayısıyla üründe meydana gelecek yüzde 0,1 oranında bir düşüşle birlikte 4 dolarlık fiyat hareketi yaşanır ki bunun kaldıraçlı işleme etkisi 40 dolar büyüklüğünde olur. 400 dolarla pozisyon açtığınız için kaybınız bir anda yüzde 10 seviyesine ulaşır. Volatil kontratlarda anlık fiyat değişimi çok daha büyük olacaktır.
2- Paranızın tamamını ortalama 200 dolarlık 5 farklı işleme yatırarak riski dağıtmış olursunuz. Ancak bu ürünlerden birinde büyük bir kayıp yaşarsanız margin call alabilirsiniz. Margin call, işleminizin teminatının belli bir seviyeye düştükten sonra teminatınızı tamamlamanız için aldığınız bir çağrıdır. Buna teminat tamamlama çağrısı da denir. Bu durumda kontratı tamamlamazsanız pozisyonunuz büyük bir zararla kapanabilir. Bu sebeple paranızın tamamını işlemlere yatırmamanız gerekir. Yedekte mutlaka bir miktar nakit bulundurmanız faydalı olacaktır.
3- Jeopolitik riskler ve olağan üstü durumlar bazı ürünlerin fiyatının aşırı bir şekilde yükselmesine sebep olur. Ancak bu yükseliş esnasında iniş ve çıkışlar yaşanabilir. Yükseliş içindeki inişlerde dahi büyük zararlarla pozisyon kapatmak durumunda kalmanız olasıdır. Ayrıca bu yükselişlerin gerçekten risklerle bağlantılı olup olmadığı dikkatlice analiz edilmelidir. Bir diğer dezavantajı ise, risk bir anda ortadan kalkınca, hızlı bir şekilde yükselen fiyatın hızlı bir şekilde düşüşü de görülebilir.
4- Yükselişlerin de düşüşlerin de net olmaması ve ne zaman trend dönüşü yaşanacağını bilmemek zararınızı büyük oranda katlayabilir.
Kaldıraç Sistemi Ne İşe Yarar?
Kaldıraç sistemi, finansal piyasalarda sermaye yatırımcısının daha etkin ve olması gereken sermayeden daha az bakiye ile daha büyük işlemler yapılması için imkan sunan bir sistemdir.
Forex piyasasının, klasik borsalardan daha çok rağbet görmesinin nedenlerinden biri de kaldıraç sistemidir.
“Leverage” yani kaldıraç sistemi her ülkede farklıdır. Ülkelerde kullanılan kaldıraç oranı işlem yapan yatırımcının, finansal durumuna ve işlem yaptığı kuruma göre değişiklik gösterir.
Yatırımcıların, kaldıraç etkisinden doğru bir şekilde faydalanması önemlidir. Piyasa ile ters bir yönde işlem yapılması büyük oranda risk meydana getirir. Kaldıraçlı işlemler, yatırımcıların göz ardı etmemesi gereken bir disiplindir. Verilen teminata oranla yüksek lot ile pozisyon açıldığında sermayesinin büyük bir kısmını kaybetme riski ortaya çıkar. Bu sebeple 10x kaldıraç kullanmaya devam ederken kaldıraç etkisini teminat yöntemleri ile azaltmak mümkündür.
Bunun için pozisyona girilmek istenen net tutar kaldıraçsız bir şekilde değerlendirilmek istenirse, o tutarın onda biri büyüklüğünde işlem açılarak piyasadaki yön takip edilir.
Kaldıraç Nasıl Kullanılmalı?
Kaldıraç kullanımında aşırı dikkatli davranmak gerekir. Bu dikkat, 24 saate yayılamayacağı için risklerden korunacak ekstra tedbirlere ihtiyaç duyarsınız.
Kaldıraçlı piyasalarda sizi risklerden koruyacak en önemli özellik ise stop-loss özelliğidir. Stop-loss özelliğini üç farklı şekilde kullanabilirsiniz. Bunların en önemlisi ise, kontratınızın düşüşe geçtiği sırada belirlemiş olduğunuz stop noktasıdır. Yani, 4000 dolarlık bir kontratta işlem açtığınız zaman 400 dolar yatırabilirsiniz. 3995 dolar seviyesine stop-loss belirlerseniz, fiyat 3995 dolara geldiğinde 5 dolar kaybederek pozisyonunuz sonlanır. Bunun yansıması size 50 dolar seviyesinde olur. Bu ürünün fiyatı 3800 dolara kadar düşerse, o zaman stop-loss faydalı bir şekilde kullanılmış olur.
Fakat ürün fiyatı 4000 dolardan 4500 dolara çıkarsa stop-loss devreye girmez. Para kazanmaya devam edersiniz. Burada da iz süren stop kullanabilirsiniz. Örneğin, 5 pips değerine stop loss belirlerseniz, ürün fiyatı yükseldikten sonra 5 pips düştüğü noktada işlemden çıkarsınız. Yani, 4000 dolarlık üründe işlem açarsanız, ürün 4050 dolara aralıksız çıkıp 4045 dolara düşerse pozisyonunuz sonlanır. Böylece 400 dolarla 10x kaldıraç kullanarak açtığınız işlemden 450 dolar kazanabilirsiniz.
Ayrıca ilk Forex işlemlerinizde kaldıraç kullanmak konusunda çok istekli olmamak ekstra bir koruma sağlayacaktır. Forex’i öğrenme yolunda kaldıraç kullanımından kaçınarak olası büyük risklerin önüne geçebilirsiniz. Forex piyasasında iyice tecrübe edindikten sonra kaldıraç kullanmak çok daha mantıklıdır. Böylece her parite ve emtianın kendine has riskler ve fırsatları iyice özümsendikten sonra kaldıraç kullanmak sizin için daha az riskli olacaktır. Kaldıraç kullanımınızı sınırlandırmak için Forex müşteri temsilcinizle görüşerek sözleşmenize ekletebilirsiniz.
Kaldıraç kullanırken özetle dikkat etmeniz gereken bazı özellikler vardır. Aşağıdaki gibi özetleyelim;
1- Kaldıraç, Stop-Loss ile beraber kullanılmalı.
2- Kaldıraçlı işlem kullanılırken, mevcut paranın tamamıyla pozisyona girilmemeli, yedekte para bekletilmeli.
3- Kaldıraçla beraber işlem açılacak pozisyon iyice araştırılıp, emin olunduktan sonra pozisyon açılmalı.
4- Tecrübeyle bağlantılı olarak kaldıraç hayatınıza girmeli ve kademeli olarak yükselmeli.
